Türkiye'de gemilerin Türk Bayrağı çekme hakkının kazanılması ve gemi siciline tescilinin faydaları vardır
Türk Bayrağı çekme hakkının kazanılması
Türk Ticaret Kanunu'nun 940. maddesi uyarınca, her Türk gemisi Türk bayrağı çeker. Bu nedenle, hangi gemilerin Türk gemisi sayılacağına dair belirli kriterler vardır.
Buna göre, gemi bir gerçek kişiye aitse ve bu gerçek kişi Türk vatandaşıysa, gemi Türk gemisi olarak kabul edilir. Birden fazla gerçek kişiye ait olan gemilerde, paylı mülkiyet söz konusuysa, payların çoğunluğu Türk vatandaşlarına aitse gemi Türk gemisi sayılır. El birliğiyle mülkiyet halinde de yine maliklerin çoğunluğunun Türk vatandaşı olması Türk gemisi sayılması için yeterlidir.
Geminin maliki tüzel kişi ise, kurum, kuruluş, dernek, vakıf gibi yerlerde Yönetim Kurulu üyelerinin çoğunluğunun Türk vatandaşı olması gerekmektedir. Ticaret şirketlerine ait olan bir gemi söz konusuysa, yönetmeye yetkili olanların çoğunluğunun Türk vatandaşı olması gerekmektedir. Örneğin, geminin maliki bir kollektif şirketse, tüm ortakların yönetme yetkisi olduğundan çoğunluğunun Türk olması gerekir.
Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde ise payların çoğunluğunun nama yazılı ve yabancıya devrinin şirket Yönetim Kurulu'nun onayına bağlı olması gerekmektedir.
Özetle, Türk gemisi olarak kabul edilebilmek için, geminin malikinin Türk vatandaşı olması ya da yönetmeye yetkili olanların çoğunluğunun Türk vatandaşı olması gerekmektedir.
Yabancı gemilerin Türk bayrağı çekebilmesi için bazı şartları sağlamaları gerekmektedir. Bu şartlar şunlardır:
Geminin, Türk Ticaret Kanunu'nun 940. maddesinde belirtilen şartları sağlayan kimselere en az 1 yıl süreyle işletilmek üzere bırakılmış olması gerekmektedir.
Geminin mülkiyeti yabancılara ait olsa bile, geminin sahibi veya temsilcisi Türk bayrağı çekilmesi hususunda onay vermelidir.
Gemi, Türk mevzuatının kaptan ve gemi zabitleri hakkındaki hükümlerine uygun olarak işletilmelidir.
Geminin bayrağını taşıdığı devletin kanunlarında, Türk bayrağı çekilmesine engel olan bir hüküm bulunmamalıdır.
Bu şartları sağlayan yabancı gemilere Türk bayrağı çekme hakkı tanınır ve bu gemiler özel bir sicile kaydolur. Kaydolunan gemilere Türk bayrağı verilmesi için Bakanlık tarafından gerekli işlemler yapılır.
Ayrıca istisna olarak Turizmi Teşvik Kanununda gezi, spor, eğlence ve turizm amaçlı kullanılan gemiler ve özel ve ticari yatlar için bir istisna bulunmaktadır. Türk bayrağı çekemeyen deniz turizm araçları, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle Türk bayrağı çekebilirler. Bunlar 940. Maddedeki şartlara uymak zorunda değildir.
Gemilerin Sicile Tescili
Türkiye'de gemilerin sicile tescili, Türk Ticaret Kanunu'na göre yapılmaktadır. Gemi sicil tescili işlemi, Türkiye'de T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı Denizcilik Müsteşarlığı tarafından yürütülmektedir. Gemi sicil tescili için aşağıdaki işlemler gerçekleştirilmelidir:
Başvuru: Gemi sicil tescili için başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuru, geminin sahibi veya temsilcisi tarafından yapılabilir.
Belgelerin Tamamlanması: Başvuruda, geminin sahibi veya temsilcisi tarafından gemi ile ilgili belgelerin tamamlanması gerekmektedir. Bu belgeler arasında geminin özellikleri, teknik verileri, tescil ücreti ödeme belgesi, geminin sahibi veya temsilcisine ait belgeler ve diğer gerekli belgeler yer almaktadır.
Teknik İnceleme: Başvuru aşamasında, geminin teknik incelemesi yapılır. Bu incelemede, geminin deniz güvenliği açısından uygunluğu, teknik özellikleri ve diğer ilgili konular incelenir.
Sicil Tescili: Geminin belgelerinin tamamlanması ve teknik incelemenin yapılmasının ardından, gemi sicil tescili işlemi gerçekleştirilir ve gemi Türk bayrağına tescil edilir.
Türk Bayrağı Çekimi: Geminin Türk bayrağına tescil edilmesinin ardından, gemi sahibi veya temsilcisi tarafından Türk bayrağı çekme başvurusu yapılabilir.
Gemiler tescil bakımından Tescili mümkün olan gemiler ve tescili mümkün olmayan gemiler olarak ayrılır.
Tescili mümkün olmayan gemiler; Türk gemisi olmayan gemiler, yabancı bir gemi siciline kayıtlı bulunan Türk gemileri, donanmaya bağlı harp gemileri ve kamu kurumlarına ait özel amaçlı gemiler tescil edilemezler. Bu gemiler TTK 958. madde kapsamında tescil bakımından mümkün olmayan gemilerdir.
Tescili mümkün olan gemire; TTK 940. maddeye göre Türk gemisi olarak kabul edilen ve Türk bayrağı çekme hakkına sahip olan gemilerin ve yatların, denizci yetiştirme gemilerinin, gezinti, eğitim öğretim, bilim amaçlarına tahsis edilmiş ve ticari olmayan gemilerin ve yabancı bir devlet veya onun vatandaşı adına Türkiye’de inşa edilen gemilerin tescili yapılabilir. Tescil işlemi sırasında geminin adı, türü, yapımında kullanılan malzemeler, bağlama limanı, yapıldığı tarih, resmi ölçüm sonuçları, makine gücü, geminin maliki gerçek kişiyse adı soyadı ve kimlik numarası, varsa ticaret unvanı, kayıtlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğü ve sicil numarası; geminin maliki ticaret şirketiyse şirketin türü, ticaret unvanı, tescil edildiği ticaret sicil müdürlüğü ve sicil numarası kaydedilir.
Tescili mümkün olan gemiler ise iki alt kategoriye ayrılır:
Tescili zorunlu olan gemiler: Bu kategoriye, Türk vatandaşlarına veya Türkiye'de yerleşik yabancılara ait olan ve Türk limanlarına giriş yapacak olan gemiler dahildir. Bu gemilerin Türk bayrağı altında tescil edilmesi zorunludur. Tescil zorunlu olan gemiler ise TTK 956. maddeye göre 18 grostonilato veya daha büyük olan ticaret gemileridir. Diğer gemilerin tescili isteğe bağlıdır. Geminin tescili bağlama limanının tabi bulunduğu gemi sicil müdürlüğüne yapılır.
Tescili isteğe bağlı olan gemiler: Bu kategoriye, yabancılara ait olan ve Türk limanlarına giriş yapacak olan gemiler ile Türk vatandaşlarına veya Türkiye'de yerleşik yabancılara ait olan ve yabancı bayrak altında seyreden gemiler dahildir. Bu gemilerin Türk bayrağı altında tescil edilmesi isteğe bağlıdır, ancak tescil ettirilmesi halinde birçok avantaj sağlayabilir. Bu TTK madde. 959 da şu şekilde düzenlenmiştir: (1) Gemi, ancak malikin veya maliklerinden birinin istemi üzerine gemi siciline tescil olunur. (2) İstem dilekçeyle yapılır.
MADDE 960- (1) Tescil istemiyle birlikte aşağıdaki hususlar bildirilir:
a) Geminin adı.
b) Türü ve yapımında kullanılmış olan esas malzeme.
c) Bağlama limanı.
d) Belirlenmesi mümkünse, yapıldığı yer ve kızaktan indiği yıl.
e) Resmî ölçme sonuçları ve makine gücü.
f) Geminin maliki;
1. Gerçek kişi ise, adı ve soyadı, T.C. kimlik numarası, varsa ticaret unvanı ve kayıtlı bulunduğu ticaret sicili müdürlüğü ile sicil numarası.
2. Ticaret şirketi ise, şirketin türü, ticaret unvanı ve tescil olunduğu ticaret sicili müdürlüğü ile sicil numarası.
3. Diğer tüzel kişilerden ise, adı ve merkezi.
4. Donatma iştiraki ise, tacir sıfatına sahip olduğu takdirde ticaret unvanı ile paydaş donatanların ad ve soyadları, varsa T.C. kimlik numarası ile gemi paylarının miktarı ve varsa
gemi müdürünün adı ve soyadı ve T.C. kimlik numarası.
g) İktisap sebebi.
h) Türk Bayrağını çekme hakkına esas oluşturan sebepler.
i) 955 inci maddenin üçüncü fıkrasında yazılı hâlde temsilcinin adı, soyadı, TC kimlik numarası ve adresi.
Konu hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
留言